Κανών ΠΘ΄ τῆς Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Ἕκτης Συνόδου τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει.
Τὰς τοῦ σωτηρίου Πάθους ἡμέρας ἐν νηστείᾳ καὶ προσευχῇ καὶ κατανύξει καρδίας ἐπιτελοῦντας, χρὴ τοὺς πιστοὺς περὶ μέσας τῆς μετὰ τὸ μέγα Σάββατον νυκτὸς ὥρας ἀπονηστίζεσθαι, τῶν θείων Εὐαγγελιστῶν Ματθαίου καὶ Λουκᾶ, τοῦ μὲν διὰ τοῦ ὀψὲ Σαββάτων προσρήματος, τοῦ δὲ διὰ τοῦ ὄρθρου βαθέος, τὴν βραδύτητα τῆς νυκτὸς ἡμῖν ὑπογράφοντος.
Ἑρμηνεία Αγίου Νικοδήμου
Ὁ Κανὼν οὕτος διορίζει, ὅτι οἱ χριστιανοὶ πρέπει νὰ ἐπιτελοῦν ὅλην τὴν μεγάλην ἑβδομάδα τῶν ἁγίων Παθῶν μὲ νηστείας (1) καὶ προσευχήν, καὶ κατάνυξιν τῆς καρδίας, ἀληθινὴν δηλ. καὶ ὄχι ὑποκριτικὴν (ἑξαιρέτως δέ, καὶ μάλιστα τὴν μεγάλην Τεσσαρακοστὴν καὶ τὸ μέγα Σάββατον, τὰς ὁποίας ἡμέρας πρέπει νὰ βιάζωνται εἰς τὸ νὰ ἀπερνοῦν ἄσιτοι), περὶ δὲ τὸ μεσονύκτιον, ταυτὸν εἰπεῖν μετὰ τὸ μεσονύκτιον τοῦ παρελθόντος μὲν μεγάλου Σαββάτου, τῆς ἐρχομένης δὲ μεγάλης Κυριακῆς νὰ παύουσι τὴν νηστείαν (2), ἐπειδὴ ἤδη ἀνέστη ὁ Κύριος, καθὼς δηλοῦται ἐκ τῶν θείων Εὐαγγελιστῶν. Ὁ μὲν γὰρ Ματθαῖος λέγωντας, ὅτι ὀψὲ Σαββάτων ἦλθον αἱ γυναῖκες νὰ θεωρήσουν τὸν τάφον, ἐφανέρωσεν, ὅτι ἐπέρασε μὲν τὸ Σάββατον, καὶ πολὺ μέρος τῆς μετὰ τὸ Σάββατον νυκτός, ὁ δὲ Λουκᾶς, λέγωντας πάλιν, ὅτι ἦλθον ὄρθρου βαθέος, ἐφανέρωσεν ὅτι πολὺ μέρος τῆς νυκτὸς ἔμεινεν ἕως οὗ νὰ ξημερώσῃ ἡ Κυριακή. Ὥστε καὶ ἐκ τῶν δύο συνάγεται, ὅτι κατὰ τὸ μεσονύκτιον ἀνέστη ὁ Κύριος, παρελθούσης τῆς στ΄ ὥρας καὶ ἀρχομένης τῆς ζ΄. (3).
Συμφωνία.
Περὶ τοῦ καιροῦ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου πλατύτερον διαλαμβάνει καὶ ὁ α΄ Κανὼν τοῦ ἁγίου Διονυσίου, ἀφ΄ οὗ ἠρανίσατο ταῦτα καὶ ἡ παροῦσα σύνοδος. Ὅστις καὶ προσθέτει ὅτι ἐκείνους μὲν ὁποῦ πρὸ τοῦ μεσονυκτίου λύσουν τὴν νηστείαν κατηγοροῦμεν ὡς μικρόψυχους καὶ ἀκρατεῖς· ἐκείνους δὲ ὁποῦ καρτερούσιν ἕως τὴν αὐγήν, ἐπαινοῦμεν ὡς μεγαλοψύχους καὶ ἐγκρατεῖς.
Ἀλλὰ καὶ αἱ Ἀποστολικαὶ διαταγαὶ βιβλ. ε΄. κεφ. ιθ΄ λέγουσι, νὰ ἀπονηστίζωνται οἱ Χριστιανοί, ἐπιφωσκούσης μιᾶς Σαββάτων, ἤτοι πρὸς τὸ ξημέρωμα τῆς Κυριακῆς.
Ὅρα καὶ τὴν ἑρμηνείαν καὶ ὑποσημείωσιν τοῦ κθ΄. τῆς παρούσης στ΄. καὶ τοῦ ξθ΄ Ἀποστολ.