(Ο Άγιος Φανούριος είναι μεγαλομάρτυς του Χριστού μας και έζησε τον β΄ ή τον γ΄ αιώνα μ. Χ.)
Τα μόνα στοιχεία που έχομε για την ζωή του Αγίου Φανουρίου είναι αυτά που προκύπτουν από την Εικόνα του η οποία ευρέθη γύρω στα 1500 στην Ρόδο.
Η εικόνα ευρέθη από εργάτες, όταν αυτοί αναζητώντας υλικά για το χτίσιμο των νέων τειχών της πόλεως, ανεκάλυψαν χαλάσματα παλαιάς Εκκλησίας και εντός αυτών εικόνες, μεταξύ των οποίων και αυτή του Αγίου Φανουρίου.
Στην Εικόνα αυτή εκτός του κέντρου όπου εικονίζεται ο Άγιος ως Ρωμαίος στρατιωτικός, κρατώντας στο αριστερό χέρι του ένα σταυρό και στο δεξιό μια αναμμένη λαμπάδα, εις το περιθώριο και πέριξ του Αγίου παρίστανται τα 12 μαρτύρια που υπέστη για την πίστη και την Αγάπη του Χριστού μας.
Ο τότε Μητροπολίτης Ρόδου, Νείλος ο Β΄ (ο Διασπωρηνός) μελέτησε την εικόνα, ανέγνωσε το όνομα του Αγίου και συνέθεσε εξ΄ αυτής την μαρτυρική ζωή του Αγίου.
Τα μαρτύρια του Αγίου Φανουρίου είναι τα ακόλουθα:
Α΄. Ο Άγιος παρουσιάζεται όρθιος μπροστά στο Ρωμαίο ανακριτή του και φαίνεται να απολογείται με θάρρος και να υπερασπίζει την χριστιανική πίστη του.
Β΄. Οι στρατιώτες εδώ επεμβαίνουν και χτυπούν με πέτρες στο κεφάλι και στο στόμα τον Φανούριο, για να αναγκασθεί να υποκύψει και να αρνηθεί τον Κύριο.
Γ΄. Οι στρατιώτες έχουν εξαγριωθεί πια από την επιμονή του Φανουρίου, γι’ αυτό τον έριξαν κάτω και τον χτυπούν τώρα άγρια με ξύλα και ρόπαλα, για να κάμψουν το ακμαίο ηθικό του.
Δ΄. Ο Φανούριος είναι στη φυλακή κι εκεί βασανίζεται με αποτρόπαιο τρόπο. Φαίνεται εντελώς γυμνός κι οι στρατιώτες ολόγυρα του ξεσχίζουν τις σάρκες του με αιχμηρά σιδερένια εργαλεία. Ο Άγιος υπομένει αγόγγυστα το τρομερό μαρτύριό του.
Ε΄. Ο Φανούριος βρίσκεται και πάλι στη φυλακή και προσεύχεται στον θεό, για να τον ενισχύσει ν’ αντέξει μέχρι τέλους τα βασανιστήρια.
ΣΤ΄. Ο Άγιος παρουσιάζεται και πάλιν μπροστά στον Ρωμαίο ανακριτή για ν’ απολογηθεί για τη στάση του. Απ’ την ατάραχη έκφραση του προσώπου του φαίνεται, πως ούτε τα βασανιστήρια που υπόφερε, ούτε οι μελλοντικές απειλές του τυράννου του εκλόνισαν την πίστη και έτσι απτόητος περιμένει ακόμη χειρότερα μαρτύρια.
Ζ΄. Οι δήμιοι του Φανουρίου με μανία και σκληρότητα καίουν με αναμμένες λαμπάδες το ολόγυμνο σώμα του, που φαίνεται έτσι η ανυπέρβλητη θυσία του για τον Εσταυρωμένο. Ο Άγιος νικά και πάλιν με την αδάμαστη θέληση και καρτερία του στον Κύριο.
Η΄. Εδώ οι άγριοι βασανιστές του χρησιμοποιούν και μηχανικά μέσα για να φθάσουν στο κορύφωμα του μαρτυρίου του. Έχουν δέσει τον Άγιο πάνω σ’ ένα μάγκανο κι αυτό σαν περιστρέφεται, του συντρίβει τα κόκκαλα. Υποφέρει εκείνος αγόγγυστα αλλά στο ωραίο πρόσωπό του είναι ζωγραφισμένη ανέκφραστη αγαλλίαση, γιατί υποφέρει για χάρη του Κυρίου.
Θ΄. Ο Φανούριος ρίπτεται σ’ ένα λάκκο, για να γίνει βορά άγριων θηρίων κι οι δήμιοί του από πάνω παρακολουθούν να δούνε το τέλος του. Τα θηρία όμως έχουν κυριολεκτικά εξημερωθεί απ’ τη χάρη του Θεού, γι’ αυτό τον περιτριγυρίζουν ήσυχα σαν αρνάκια και απολαμβάνουν θαυμάσια τη συντροφιά του.
Ι΄. Οι δήμιοί του δεν ικανοποιούνται απ’ το προηγούμενο αποτέλεσμα κι έτσι τον βγάζουν απ’ τον λάκκο και τον καταπλακώνουν μ’ ένα μεγάλο λίθο, βέβαιοι πια πως θα τον αποτελειώσουν. Τίποτε όμως δεν πετυχαίνουνε κι αυτή τη φορά.
ΙΑ΄. Η σκηνή παρουσιάζει τον Άγιο μπροστά σε βωμό, όπου οι δήμιοί του τον προτρέπουν να θυσιάσει, βάζοντας στις παλάμες του αναμμένα κάρβουνα. Ο Φανούριος βγαίνει και απ’ αυτή τη δοκιμασία νικητής και αυτό διακρίνεται από ένα διάβολο, που έχει τη μορφή δράκου, που πετά στον αέρα και κλαίει για την αποτυχία του.
ΙΒ΄. Η τελευταία σκηνή είναι το τέλος του μαρτυρίου του, με τον Φανούριο ριγμένο σ’ ένα μεγάλο καμίνι να στέκεται όρθιος πάνω σ’ ένα σκαμνί και να τον περιζώνουν φλόγες και καπνοί. Ο Άγιος φαίνεται να προσεύχεται αδιάκοπα στον Θεό, χωρίς να εκφράζει κανένα παράπονο ή γογγυσμό κι έτσι άκαμπτος κι ανυποχώρητος πέταξε στα ουράνια, γεμάτος ικανοποίηση για όσα βάσανα υπόφερε για χάρη του Κυρίου.
Παρατηρούντες προσεκτικά την Εικόνα του Αγίου εξάγουμε τα εξής συμπεράσματα:
- 1. Ο Άγιος ήταν Ελληνικής καταγωγής: συμπεραίνεται από το Όνομά του.
- 2. Οι γονείς του ήταν πιστοί χριστιανοί: συμπεραίνεται από το ότι του έδωσαν Χριστιανικό όνομα.
- 3. Ο άγιος να ήταν πολύ μορφωμένος: συμπεραίνεται από το ότι έγινε στρατιωτικός.
- 4.Τα μαρτύρια του Αγίου έγιναν τον β’ ή γ’ αιώνα: συμπεραίνεται από το ότι τότε υπήρχαν τέτοιοι διωγμοί κατά των χριστιανών.
- 5. Ο Άγιος ήταν Μεγαλομάρτυς: συμπεραίνεται από τα πολλά και φοβερά μαρτύρια που περιγράφονται στην εικόνα.
- 6. Ο Άγιος μαρτύρησε σε νεαρά ηλικία: συμπεραίνεται από την απεικόνισή Του.