Όχι “Πρωτείον Εξουσίας”, αλλά “Πρωτείον Αληθείας”

(Γράφει ο πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Δ. Μεταλληνός)
….Την «εξουσία» του ο αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως δεν αντλεί από την προσωπική του υπεροχικότητα, αλλά από την Πόλη, στην οποία βρίσκεται ο θρόνος του. Έτσι ο Πατριάρχης (δηλαδή επίσκοπος) της Νέας Ρώμης-Κωνσταντινουπόλεως έχει από την εποχή της Γ καί Δ Οἰκουμενικῆς Συνόδου τα «πρεσβεία τιμής» (ο λόγος δεν είναι για «πρωτείο εξουσίας», όπως στη Δύση μετά το Σχίσμα), επειδή είναι επίσκοπος της πρωτεύουσας του Κράτους. Γι’ αυτό είναι «πρώτος τη τάξει» στην κλίμακα των άλλων Πατριαρχών και Αυτοκεφάλων Αρχιεπισκόπων, στη σύναξη των οποίων προεδρεύει. Ανάλογα ισχύουν και στην περίπτωση του Αρχιεπισκόπου μιας Αυτοκέφαλης Εκκλησίας, ο οποίος είναι Πρόεδρος της Συνόδου της, επειδή είναι επίσκοπος της Πρωτεύουσας και όχι λόγω των υπεροχικών του προσόντων (π.χ. επιστημονικών τίτλων).
Σε τελευταία ανάλυση αυτό που βαρύνει στη δικαιοδοσία ενός (Αρχι)επισκόπου, δεν είναι κάποιο «πρωτείο εξουσίας, που διεκδικούμενο αποδεικνύει εσωτερική πτώση και εφάμαρτη φιλαρχία, αλλά το «πρωτείον αληθείας», που συνδέεται με την ορθοδοξία του φρονήματος του επισκόπου (αλλά και κάθε κληρικού), με την πιστότητά του δηλαδή στην αποστολικοπατερική παράδοση.
Με αυτή την προϋπόθεση «πρωτείο αληθείας» στην Α Οἰκουμενική Σύνοδο (325 μ.Χ.) είχαν οι ταπεινοί Άγιοι Σπυρίδων και Νικόλαος, που ήσαν επίσκοποι μικρών πόλεων. Αλλά και στην Γ Οἰκουμενική Σύνοδο (Έφεσος, 431) το «πρωτείον αληθείας» δεν είχε ο αιρετικός αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Νεστόριος, αλλά πολλοί ορθόδοξοι κληρικοί και μοναχοί, ως και λαϊκοί, και κυρίως ο αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας Κύριλλος.

Μέγας και Πρώτος στην Ορθοδοξία είναι εκείνος, που μένει πιστός στην Ορθοδοξία των Οικουμενικών Συνόδων και όλων των Αγίων, πέρα από κατασκευασμένες «μεταπατερικές θεολογίες» και μεταφυσικά εφευρήματα αφώτιστης διανόησης, που τολμούν όμως να εμφανίζονται ως συνέχεια της πατερικής θεολογίας και παραδόσεως, ενώ συνιστούν κατάφωρη άρνησή της.
Αυτό το «πρωτείο» γνωρίζει η αποστολικοπατερική Ορθοδοξία και σ’ αυτό το «πρωτείο», θα μένουν πιστοί οι Ορθόδοξοι. Διότι όπου και όταν υπάρχει το «πρωτείον αληθείας», τότε και τα «πρεσβεία τιμής» -κανονικά καταξιωμένα και απαράβατα στην Ορθοδοξία- γίνονται από κληρικούς και λαϊκούς, με ορθόδοξο φρόνημα, σεβαστά και αστασίαστα. Αντίθετα, η ανυπακοή στους οιουσδήποτε «πρωτειομανείς» (κατά τον αγαπητό μου κ. Γεώργιο Καραλή) είναι για τους πιστούς Ορθοδόξους καθήκον ιερό και απαράβατο.

Μπορεί επίσης να σας αρέσει