Η ένθεος ζωή ζωοποιεί (Αρχιμ. Κυρίλλου Κωστοπούλου, Ιεροκήρυκος-Δρος Θεολογίας)

Όταν ομιλούμε περί της αγάπης του ανθρώπου προς τον Δημιουργό του Θεό, ομιλούμε περί της ζωής. Η αγάπη προς τον Θεό είναι η ζωή. Δεν αγαπάς τον Τριαδικό Θεό, εκπίπτεις της ζωής, δεν υπάρχεις. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης διατρανώνει: «Ο Θεός αγάπη εστίν» (Α´ Ιωάν. 4, 16). Δεν μας λέγει ότι ο Θεός έχει αγάπη ή ότι η αγάπη είναι ένα προσόν, μία ιδιότητα του Θεού. Εδώ μας βεβαιώνει ότι ο Θεός είναι η αγάπη, είναι η Αυτοαγάπη.

Ο άνθρωπος είναι δημιούργημα της Αυτοαγάπης και άρα δεν υπάρχει για τον εαυτό του, αλλά υπάρχει και ζει επειδή κοινωνεί με την πηγή της Αυτοαγάπης, τον Θεό. Ο τρόπος της κοινωνίας και επικοινωνίας με την Αυτοαγάπη είναι η αγάπη και άρα η ζωή. Έπαυσες να αγαπάς τον Θεό, βρίσκεσαι εντός του χώρου του θανάτου, γεύεσαι το σκότος της ανυπαρξίας. Αν, όμως,αποδέχεσαι ότι ο Θεός είναι η πηγή και η αφετηρία του «είναι» σου, τότε δεν είναι δυνατόν να χωρισθεί το «είναι» σου από την αγάπη σου προς τον Δημιουργό σου Θεό και άρα ζεις, υπάρχεις.

Βλέπουμε στην πορεία της εκκλησιαστικής ζωής ότι η υψίστη έκφραση της αγάπης του ανθρώπου προς τον Θεό είναι το μαρτύριο. Οι Άγιοι Μάρτυρες δεν οδηγούνταν στο μαρτύριο από το δικό τους θάρρος ή από τον ηρωισμό τους, αλλ᾽ ένεκα της προς τον Θεάνθρωπο Κύριο αγάπης τους. Ο Ιερός Καβάσιλας μάς λέγει: «Ερούντων ήσαν οι πόνοι και οι αγώνες εκείνοι και τα του Χριστού βέλη και φίλτρα… τούτοις αυτός έτρωσεν ο Νυμφίος, αυτός ενήκεν ακτίνα τινά του κάλλους τοις οφθαλμοίς» (ΕΠΕ 22, 360).

Ο Απόστολος των Εθνών Παύλος, έμπλεως θείας αγάπης, αναφωνεί: «Τις ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού; Θλίψις ή στενοχωρία ή διωγμός ή λιμός ή γυμνότης ή κίνδυνος ή μάχαιρα;» (Ρωμ. 8, 35). Γι᾽ αυτό και ο Άγιος Χρυσόστομος τονίζει με έμφαση ότι δεν υπάρχει τίποτε που να μην το νικά ο πόθος του Θεού. Δίδει επίσης την διαβεβαίωση ότι όποιος έχει αποκτήσει αυτόν τον έρωτα προς τον Θεό δεν επηρεάζεται ούτε καταβάλλεται από τα κακά που μπορεί να εμφανισθούν στη ζωή του, όπως αρρώστια, φτώχεια, θάνατος ή ακόμη και πόλεμος, γιατί η αγάπη προς τον Θεό στέκεται υψηλότερα από όλα αυτά (βλ. ΕΠΕ 16Β, 644).

Σύμφωνα με τον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης, ο Θεός Πατήρ κατέχει ένα βέλος που τρυπάει την ανθρώπινη καρδιά και τρελαίνει τον άνθρωπο. Το «εκλεκτόν» αυτό βέλος είναι ο Μονογενής Υιός Του (βλ. Gr.Nys. Op. J.McDonough [1962] 5, 119). Ρίχνοντας το βέλος αυτό ο Πατήρ,ανοίγει τραύμα στην ψυχή του ανθρώπου γλυκύ και αγαπητικό. Από εκείνη την οπή του τραύματος διοχετεύεται η ζωοποιός δύναμη του Αγίου Πνεύματος:«Ω καλού τραύματος και γλυκείας πληγής, δι᾽ ής η ζωή επί τα εντός διαδύεται ώσπερ τινά θύραν και είσοδον την εκ του βέλους διαίρεσιν εαυτή υπανοίξασα», αναφωνεί ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης (βλ. Gr.Nys. Op. H. Langerbeck [1960] 6, 126 κ.ἑξ.). Να, λοιπόν, πώς επεμβαίνουν και τα τρία Πρόσωπα του Τριαδικού Θεού στον άνθρωπο που Τον αγαπά.

Πράγματι δε η ζωή του πιστού είναι η αγάπη προς τον Θεάνθρωπο Κύριο. Γι᾽ αυτό αναφωνεί ο Καβάσιλας: «Τι ουν δικαιότερον αν της αγάπης καλείτω ζωή;» (ΕΠΕ 22, 660).Έκφραση αυτής της αγάπης είναι η πίστη και τα έργα. Και αυτό γιατί η αγάπη προσφέρει στον άνθρωπο την γνώση του Θεού, αφού τον ενώνει μαζί Του. Έτσι αυτή η γνωριμία – σχέση γίνεται το περιεχόμενο της πίστεως. Μέσω της αγάπης προς τον Θεό, έρχεται σε επαφή ο άνθρωπος με τα Θεία αγαθά και κάνει βεβαία την πίστη του.

Αυτός που αγαπά τον Θεό, Τον πιστεύει και Τον αποδέχεται ως την αιτία και την πηγή του «είναι» του. Ως αποτέλεσμα τούτου παραθέτει όλη του την ζωή σ᾽ Αυτόν και έτσι αναπαύεται. Ακόμη, η αγάπη του ανθρώπου προς τον Θεό συνεπάγεται την εμπειρική γνώση του Θεού και της φιλανθρωπίας Του. Κατ᾽ αυτόν τον τρόπο,η πίστη δεν είναι γνωστική διάσταση της ζωής του πιστού αυτού, αλλά διάσταση και λειτουργία της αγάπης, η οποία φέρνει τον άνθρωπο σε πνευματική κοινωνία με τον Δημιουργό του.

Άλλωστε αυτή είναι και η αιώνιος εν Θεώ ζωή: Να γνωρίζει και να γνωρίσει αγαπητικώς ο άνθρωπος τον Θεάνθρωπο Κύριο.Όσο ο πιστός γνωρίζει τον Θεό μέσω της αγάπης, τόσο και αυξάνει η αγάπη του προς Αυτόν. Και όσο αγαπάει, τόσο και γνωρίζει. Γνώση και αγάπη αλληλοπεριχωρούνται.

Η αγάπη προς τον Θεό, λοιπόν, είναι γνώση του Θεού και άρα πίστη σ᾽ Αυτόν. Όλα αυτά συνθέτουν την όντως ζωή. Γι᾽ αυτό και «ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ μένει» (Α´ Ιωάν. 4, 16).

Μπορεί επίσης να σας αρέσει