Η Ιστορία του Ιερού Ναού του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου Κάτω Αχαϊας, εκτείνεται εις τρείς περιόδους:
1η Περίοδος – Βυζαντινή (1400;-1952)
Ο Βυζαντινής περιόδου Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου Κάτω Αχαϊας, κτίστηκε περί το 1400, επάνω στα ερείπια αρχαίου ναού, όπως προδίδεται από το γεγονός ότι σε αυτόν υπήρχαν εντοιχισμένες μαρμάρινες πλάκες αρχαίας εποχής.
Ο ιερός αυτός Ναός ήταν ευμεγέθης, όπως συμπεραίνεται από μαρτυρίες που διασώθηκαν και η αρχή τους ανάγεται στην περίοδο της Τουρκοκρατίας. Αυτό σημαίνει ότι ο Ναός κατασκευάσθηκε σε εποχή που η Κάτω Αχαΐα ήταν πολυάνθρωπος. Τέτοιες εποχές ήταν: η εποχή της Δανιηλίδος, κατά την οποία η Κάτω Αχαΐα ή Μορέας ήταν κέντρο της μεταξοκαλλιέργειας (γύρω στο 900 μ.Χ.) και η εποχή της Φραγκοκρατίας (1205-1427). Συνήγορος της απόψεως αυτής είναι και το γεγονός ότι μεταξύ του 1200 και του 1400 κτίσθηκαν και επισκευάσθηκαν αρκετοί ναοί και μοναστήρια σε όλη τη Δύμη,
Το 1816 ο Ναός αναφέρεται από τον γάλλο περιηγητή Πουκεβίλ, ως θρησκευτικό κέντρο όλης της περιοχής. Ο Πουκεβίλ γράφει ότι την ημέρα της πανηγύρεως προσήρχοντο πλήθη προσκυνητών από όλη την Δυτική Αχαία στον ονομαστό Ναό του Αγιάννη στην Κ. Αχαΐα, όπου ευρίσκετο η θαυματουργή εικόνα του Αγίου.
Εντός του Ιερού αυτού Ναού, υπήρχαν σπουδαίες φορητές Εικόνες, η κατασκευή των οποίων ανάγεται στα έτη 1870-1905.
Η θέση του Ι. Ναού του Αγιάννη της περιόδου αυτής, ήταν εκεί όπου στις ημέρες μας υπάρχει η πλατεία Δημοκρατίας, νότια του Ιερού Ναού Τιμίου Σταυρού.
Η Αγία Τράπεζα του Ιερού Ναού, ευρίσκετο στο σημείο που σήμερα βλέπουμε χώρο οριοθετημένο με κικληδώματα και μαρμάρινη πλάκα με σχετική επιγραφή.
Ο κυρίως Ναός εκτείνετο επί της πλατείας και επί της οδού Αποστόλου Ανδρέου.
Ο ναός αυτός κατεδαφίσθη το 1952, όταν κατεσκευάσθη η πλατεία και διηνοίγη η οδός Αποστόλου Ανδρέου.
Δύο επισημάνσεις:
- Η οδός Αποστόλου Ανδρέου ωνομάσθη έτσι, διότι κατά μία τοπική παράδοση, ο Απόστολος Ανδρέας, προτού μαρτυρίσει στην Πάτρα, διήλθε δια της Κάτω Αχαΐας, φθάσας έως το Καραβοστάσιον, κηρύττων και στους Δυμαίους το Ευαγγελικό μήνυμα.
- Ο Ιερός Ναός Τιμίου Σταυρού, κατεσκευάσθη στον χώρο που υπάρχει σήμερα, για δύο λόγους. Πρώτον για να θεραπεύσει τις τύψεις των Δυμαίων, που δημιουργήθηκαν από την κατεδάφιση του Ι.Ν. του παλαιού Αγιάννη με σκοπό την κατασκευή πλατείας. Δεύτερον για να δημιουργηθεί και Εκκλησιαστική- πνευματική διάσταση στην Εμποροπανήγυρι της 14η Σεπτεμβρίου.
2α Περίοδος (1928-2008)
Οι ενέργειες για την απόκτηση οικοπέδου και την ανέγερση του Ιερού Ναού του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, της περιόδου αυτής, ήρχισαν την ίδια περίοδο με την ανέγερση του Ι.Ν. Αγίου Ανδρέου Πατρών, περίπου δηλαδή το 1906, τη προτροπή του τότε Μητροπολίτου Πατρών Αντωνίου.
Αφού πέρασαν ικανά χρόνια και έγιναν μεγάλες προσπάθειες, με καλή συνεργασία Δήμου και τοπικής Εκκλησίας, στις 5 Ιουνίου του 1925, η Ενορία Κάτω Αχαΐας, αποκτά οικόπεδο 2.650 τ.μ., προκειμένου εκεί να κατασκευασθεί μεγαλοπρεπής Ι. Ναός του πολιούχου μας Τιμίου Προδρόμου.
Το συμβόλαιο του οικοπέδου υπογράφουν από μεν την πλευρά της Δημοτικής Αρχής ο Δήμαρχος Σπήλιος Τσέλος, από δε την πλευρά της Εκκλησίας ο Ιερέας Ιωάννης Γιάνναρος.
Ο θεμέλιος λίθος του Ι. Ναού ετέθη στις 4 Νοεμβρίου 1928 από τον τότε μητροπολίτη Πατρών Αντώνιο. Έκτοτε συνεχίστηκαν οι εργασίες ανέγερσης του ναού με βραδύ ρυθμό. Το 1932 συνεχιζόταν η τοιχοποιία. Η στέγαση του ναού (τρούλος) κατά πληροφορίες γερόντων έγινε το 1936-1937. Τα επιχρίσματα έγιναν το 1946- 1947.
Η Μεγάλη καμπάνα του Αγιάννη κτύπησε για πρώτη φορά προ του πολέμου του 1940, αν και ο Ναός δεν λειτουργούσε ακόμη κανονικά.
Ο ημιτελής Ιερός Ναός χρησιμοποιήθηκε ως Αρχηγείο από τους Γερμανοϊταλούς.
Σε κάποιο μικρό διάλειμμα της περιόδου της κατοχής (συγκεκριμένα το 1943) χρησιμοποιήθηκε για να στεγάσει το ιδιωτικό Γυμνάσιο των Λαζαροπούλου-Γιαννάρου, το οποίο οι Γερμανοί έξωσαν από το κτήριο της Ράχης, όπου μέχρι τότε λειτουργούσε.
Στον εμφύλιο πόλεμο, στα καμπαναριά και στο νότιο τύμπανο του Ναού ήταν δυστυχώς στημένα πολυβολεία.
Τα εγκαίνια του Ναού έγιναν το 1947 υπό του τότε Μητροπολίτου Πατρών Θεοκλήτου, οπότε και άρχισε ο Ναός να λειτουργεί κανονικά.
Η αγιογράφηση έγινε το 1972 από τον αγιογράφο Σπύρο Ψαρρό.
Ο περικαλλής αυτός ναός καταστράφηκε στις 8 Ιουνίου 2008 από το σεισμό.
3η Περίοδος 2010-……
Αμέσως μετά το σεισμό του 2008, ξεκινήσαμε με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, την προσπάθεια για την κατασκευή ενός νέου Ιερού Ναού του πολιούχου μας, στον χώρο του κατεδαφισθέντος παλαιού.
Συμφώνως προς τα σχέδια και τις μελέτες που εκπονήθηκαν, ο νέος Ιερός Ναός μας θα έχει δύο τμήματα. Το απλό υπόγειο, στο οποίο θα εξυπηρετηθούμε ως Ενορία όσο χρειασθεί, και τον κύριο μεγαλοπρεπή Ναό, συνολικού μεγέθους 606 τ.μ.
Η ανοικοδόμηση του νέου Ιερού Ναού μας έχει αρχίσει. Πρόκειται για ένα έργο Μνημείο για την Κάτω Αχαΐα και την ευρύτερη περιοχή. Για έναν Ναό μεγαλόπρεπο και ταυτοχρόνως κατανυκτικό, που θα αποτελεί σημείο αναφοράς και σήμα κατατεθέν για την πόλη μας.
Μπορεί ο καθείς να φαντασθεί τον νέο Ιερό Ναό μας, παρατηρώντας το φωτορεαλιστικό που δημοσιεύσαμε.
ΘΕΡΜΩΣ ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΟΛΩΝ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΣ.