Περὶ τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.(Μιχαὴλ Κ. Μπερκουτάκη, Θεολόγου)

Ο Κύ­ριος πο­λὺ συ­χνὰ στὰ Εὐ­αγ­γέ­λια μᾶς μι­λᾶ γιὰ τὴ «Βα­σι­λεί­α τοῦ Θε­οῦ» ἢ τὴ «Βα­σι­λεί­α τῶν Οὐ­ρα­νῶν». Ὁ ὅ­ρος αὐ­τὸς μά­λι­στα κα­τέ­χει δε­σπό­ζου­σα θέ­ση στὴ δι­δα­σκα­λί­α Του. Ποι­ά εἶ­ναι ὅ­μως ἡ ση­μα­σί­α του; Κα­τὰ πρῶ­το λό­γο, ἡ Ἁ­γί­α Γρα­φὴ μᾶς δι­δά­σκει πὼς ἡ Βα­σι­λεί­α τοῦ Θε­οῦ θὰ ἐ­πι­κρα­τή­σει ὁ­ρι­στι­κὰ με­τὰ τὸ τέ­λος τοῦ ἱ­στο­ρι­κοῦ χρό­νου. Εἶ­ναι συ­νε­πῶς κά­τι τὸ ἀ­να­με­νό­με­νο. Ὁ χα­ρα­κτή­ρας της εἶ­ναι «ἐ­σχα­το­λο­γι­κὸς» καὶ ἔ­χει ἀ­ναμ­φι­σβή­τη­τα χρο­νι­κὴ δι­ά­στα­ση.

Εἰ­δι­κό­τε­ρα στὰ βι­βλί­α τῆς Και­νῆς Δι­α­θή­κης Βα­σι­λεί­α τοῦ Θε­οῦ ὀ­νο­μά­ζε­ται ἡ αἰ­ώ­νια ζω­ὴ τῶν δί­και­ων ἀν­θρώ­πων κον­τὰ στὸ Θε­ὸ με­τὰ τὸ τέ­λος τοῦ ἱ­στο­ρι­κοῦ χρό­νου. Σύμ­φω­να λοι­πὸν μὲ τὴ δι­δα­σκα­λί­α τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας με­τὰ τὸ τέ­λος τῆς ἱ­στο­ρί­ας θὰ γί­νει ἡ Ἀ­νά­στα­ση ὅ­λων τῶν ἀν­θρώ­πων (νε­κρῶν καὶ ζωντανῶν) καὶ ἡ κρί­ση τους ἀ­πὸ τὸ Χρι­στό. Τό­τε οἱ δί­και­οι ἄν­θρω­ποι, με­τέ­χον­τας στὶς ἄ­κτι­στες Ἐ­νέρ­γει­ες τῆς Ἁ­γί­ας Τριά­δος, θὰ γί­νουν ὅ­μοι­οι μὲ τὸ Θε­ὸ (βλπ. Α΄ Ἰ­ω­άν. 3,2) καὶ θὰ Ζή­σουν κον­τά του αἰ­ώ­νια, ἔ­ξω ἀ­πὸ τὰ στε­νὰ ὅ­ρια τοῦ κτι­στοῦ χώ­ρου καὶ χρό­νου. Οἱ δί­και­οι ἄν­θρω­ποι σὲ ἐ­κεί­νη τὴ Ζω­ὴ θὰ εἶ­ναι ἀ­παλ­λαγ­μέ­νοι ἀ­πὸ κά­θε μορ­φὴ δυ­στυ­χί­ας καὶ πό­νου, για­τί «…ἐ­ξα­λεί­ψει ὁ Θε­ὸς πᾶν δά­κρυ­ον ἐκ τῶν ὀ­φθαλ­μῶν αὐ­τῶν…» (Ἀ­ποκ. 7,17). Βα­σι­κὰ γνω­ρί­σμα­τα τῆς Ζω­ῆς τῶν δί­και­ων στὴ Βα­σι­λεί­α τοῦ Θε­οῦ θὰ εἶ­ναι ἡ ψυ­χο­σω­μα­τι­κὴ ἀ­θα­να­σί­α, ἡ ἀ­πό­λυ­τη εὐ­τυ­χί­α καὶ ἡ τέ­λεια ἐ­πι­κρά­τη­ση τῆς ἀ­γά­πης. Ἡ Ἁ­γί­α Γρα­φὴ καὶ οἱ Πα­τέ­ρες ἀ­να­φε­ρό­με­νοι σὲ αὐ­τὴ τὴ Ζω­ή το­νί­ζουν δύ­ο πράγ­μα­τα. Πρῶ­τον ὅ­τι ἡ ἀν­θρώ­πι­νη γλώσ­σα εἶ­ναι ἀ­δύ­να­τον νὰ πε­ρι­γρά­ψει τὴν ὀ­μορ­φιὰ καὶ τὴ μα­κα­ρι­ό­τη­τά της, ἀ­φοῦ τό­τε οἱ ἄν­θρω­ποι θὰ γνω­ρί­σουν «…ἃ ὀ­φθαλ­μός οὐκ εἶ­δε, καὶ οὖς οὐκ ἤ­κου­σε, καὶ ἐ­πὶ καρ­δί­αν ἀν­θρώ­που οὐκ ἀ­νέ­βη, ἃ ἠ­τοί­μα­σεν ὁ Θε­ὸς τοῖς ἀ­γα­πῶ­σιν Αὐ­τόν…» (Α΄ Κορ. 2,9) καί δεύ­τε­ρον ὅ­τι οἱ ὑ­λι­κὲς χα­ρὲς καὶ ἀ­πο­λαύ­σεις τῆς ση­με­ρι­νῆς ζω­ῆς εἶ­ναι ἀ­δύ­να­τον νὰ συγ­κρι­θοῦν σὲ μέ­γε­θος καὶ ἀ­ξί­α μὲ αὐ­τὲς ποὺ θὰ γνω­ρί­σουν τό­τε οἱ δί­και­οι, ἀ­φοῦ κα­τὰ τὸν γέ­ρον­τα Ἰ­ω­σὴφ τὸν ἡ­συ­χα­στή «…τὰ ἐ­δῶ φαι­νό­με­να ὡ­ραῖ­α ἐμ­πρὸς εἰς τὰ ἐ­κεῖ­σε εἶ­ναι σκό­τος καὶ κό­λα­σις…» («Ἔκ­φρα­σις μο­να­χι­κῆς ἐμ­πει­ρί­ας», ἐπ. ΜΓ΄, ἔκδ. 1979, σελ. 253).

Ταυ­τό­χρο­να ὅ­μως ἡ Βα­σι­λεί­α τοῦ Θε­οῦ εἶ­ναι πα­ρού­σα καὶ μέ­σα στὸν ἱ­στο­ρι­κὸ χρό­νο καὶ συ­νε­πῶς τὰ «ἔ­σχα­τα» κα­τὰ τὴ χρι­στι­α­νι­κὴ δι­δα­σκα­λί­α δὲν εἶ­ναι μό­νο χρο­νι­κή, ἀλ­λὰ κυ­ρί­ως ποι­ο­τι­κὴ καὶ ὀν­το­λο­γι­κὴ κα­τη­γο­ρί­α. Ἔ­τσι οἱ Ἅ­γιοι τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας ἤ­δη ἀ­πὸ αὐ­τὴ τὴ ζω­ὴ «προ­γεύ­ον­ται» τὰ μελ­λον­τι­κὰ ἀ­γα­θὰ τῆς Βα­σι­λεί­ας τῶν Οὐ­ρα­νῶν μέ­σα ἀ­πὸ τὴν ἐμ­πει­ρί­α τῆς Θεώσεως καὶ τῆς Θε­ο­πτί­ας, μέ­σα δη­λα­δὴ ἀ­πὸ τὴν ἐμ­πει­ρί­α τῆς ἕ­νω­σής τους μὲ τὸ Θε­ό. Ἡ με­το­χή τους στὶς ἄ­κτι­στες Ἐ­νέρ­γει­ες τοῦ Θε­οῦ τοὺς χα­ρί­ζει μέ­σα στὸ πλαί­σιο τοῦ ἱ­στο­ρι­κοῦ χρό­νου κά­τι ἀ­πὸ τὴν ὀν­το­λο­γι­κὴ γνώ­ση τῆς ἀ­θα­να­σί­ας καὶ τῆς εὐ­τυ­χί­ας ποὺ θὰ ἀ­πο­κτή­σουν οἱ δί­και­οι ἄν­θρω­ποι στὴν αἰ­ώ­νια Βα­σι­λεί­α τῶν Οὐ­ρα­νῶν. Ὁ ἴ­διος ὁ Χρι­στός, ἀ­να­φε­ρό­με­νος στὴν πα­ρου­σί­α τῆς Βα­σι­λεί­ας τοῦ Θε­οῦ καὶ μέ­σα στὸ πλαί­σιο τοῦ ἱ­στο­ρι­κοῦ χρό­νου, εἶ­πε γιὰ τοὺs τρεῖς μα­θη­τὲς ποὺ ἦ­ταν πα­ρόν­τες στὴ Με­τα­μόρ­φω­σή Του: «…Ἀ­μὴν λέ­γω ὑ­μῖν, ὅ­τι εἰ­σί τι­νες τῶν ὧ­δε ἑστη­κό­των, οἵ­τι­νες οὐ μὴ γεύ­σον­ται θα­νά­του ἕ­ως ἂν ἴ­δω­σι τὴν Βα­σι­λεί­αν τοῦ Θε­οῦ ἐ­λη­λυ­θυ­ῖαν ἐν δυ­νά­μει…» (Μάρκ. 9,1). Βέ­βαι­α ἡ γνώ­ση αὐ­τὴ στὴν πα­ρού­σα ζω­ὴ δὲν εἶ­ναι πλή­ρης καὶ τέ­λεια, γι᾽ αὐ­τὸ στὴν Ἁ­γί­α Γρα­φή χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται ὡς «…ἀρ­ρα­βών…» τῆς μελ­λον­τι­κῆς ζω­ῆς (Ἐ­φεσ. 1,14), ἐ­νῶ ἡ ὁ­ρι­στι­κὴ ἐ­πι­κρά­τη­σή της χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται ὡς «…γά­μος…» (Ἀ­ποκ. 19,7-9). Γρά­φει χα­ρα­κτη­ρι­στι­κὰ γιὰ τὸ θέ­μα αὐ­τὸ ὁ Ἀ­πό­στο­λος Παῦ­λος ὅ­τι: «… βλέ­πο­μεν ἄρ­τι δι’ ἐ­σό­πτρου ἐν αἰ­νίγ­μα­τι, τό­τε δὲ πρό­σω­πον πρὸς πρό­σω­πον…» (Α΄ Κορ. 13,12). Ἐ­πί­σης ἡ γνώ­ση αὐ­τὴ στὴν πα­ρού­σα ζω­ὴ δὲν εἶ­ναι μό­νι­μη καὶ ἀ­να­φαί­ρε­τη κα­τά­στα­ση. Οἱ Ἅ­γιοι κα­τὰ τὸ μέ­τρο τῆς δω­ρε­ᾶς τοῦ Θε­οῦ προ­γεύ­ον­ται σὲ κά­ποι­ες στιγ­μὲς τῆς ἐ­πί­γειας ζω­ῆς τους τὴν ὀν­το­λο­γι­κὴ γνώ­ση τῆς Ἀ­λή­θειας καὶ τῆς Ζω­ῆς, ἀλ­λά στὴ συ­νέ­χεια ἐ­πα­νέρ­χον­ται στὴ συ­νή­θη ἀν­τί­λη­ψη τοῦ φυ­σι­κοῦ κό­σμου. Ὅ­μως στὴν ἀ­νέ­σπε­ρη ἡ­μέ­ρα τῆς Βα­σι­λεί­ας τοῦ Θε­οῦ ἡ ἕ­νω­ση τοῦ ἀν­θρώ­που μὲ τὸ Θε­ὸ δὲν θὰ εἶ­ναι μό­νο τε­λει­ό­τε­ρη ὡς πρὸς τὸ βά­θος καὶ τὴν ἔν­τα­ση τῆς γνώ­σης, ἀλ­λὰ καὶ ἀ­να­φαί­ρε­τη ὡς πρὸς τὸ μέ­τρο τῆς «χρο­νι­κῆς» της διά­ρκειας.